„Chyba
każdy chłopiec chciałby zostać słynnym bohaterem – jak Superman, na przykład,
albo James Bond, agent 007. A kiedyś, w czasach, kiedy ziemię odwiedzali
jeszcze greccy bogowie, wszyscy chłopcy chcieli być jak Herkules, nieulękły
siłacz, który gdzie tylko się zjawił, wszędzie dokonywał bohaterskich czynów: a
to poskromił jakiegoś potwora, a to pochwycił bandytów, a to sam jeden
zwyciężył nieprzyjacielską armię...
–
Ja też będę takim Herkulesem! – wołał pewien brzdąc, ganiając tam i z powrotem
po podwórku. – Ruszę w świat, dokonam bohaterskich czynów i...
–
Dobrze, dobrze Tezeuszku – przerywała mu mama. – A na razie umyj ręce, bo zaraz
kolacja”.
Powyższy cytat pochodzi z
książki „Zeus & spółka. Mity dla dzieci” autorstwa Grzegorza Kasdepkego.
Jest to historia Tezeusza, który uwolnił Kretę od potwornego Minotaura,
korzystając z pomocy Ariadny. Pisarz – co doskonale obrazuje przytoczony
fragment – barwnie i z humorem interpretuje greckie opowieści o bogach,
herosach, mitycznych stworzeniach oraz ludziach. Nawiązując do współczesnych,
znanych młodym czytelnikom bohaterów świata popkultury oraz do anegdotycznych
sytuacji z życia codziennego każdej rodziny, Kasdepke przybliża dawne wierzenia
Greków i ułatwia ich zrozumienie. Dzięki lekturze kolejnych rozdziałów książek:
„Zeus & spółka. Mity dla dzieci” oraz „Mity dla dzieci” dziecko pozna nie
tylko najbardziej znanych mieszkańców Olimpu, ale i znaczenie używanych do dziś
pojęć: „nić Ariadny”, „puszka Pandory”, „ośle uszy”.
Równie przystępny w odbiorze
przez młodego czytelnika jest zbiór autorstwa amerykańskiego pisarza Nathaniela
Hawthorne’a „Opowieści z zaczarowanego lasu. Mity greckie”. Ich adresatem miał
być syn Hawthorne’a, dlatego zostały napisane prostym, ale żywym językiem. Mimo
tego, że opowieści powstały pod koniec XIX wieku, możemy zapewnić, że nie
wydają się archaiczne – wręcz przeciwnie, stanowią wspaniałą lekturę dla fana
przygodowych historii.
Dużym zaskoczeniem może być
przedstawienie bohaterów i najważniejszych wątków z mitów w formie graficznej.
Na taki pomysł wpadł polski twórca Jan Bajtlik. Książka „Nić Ariadny. Mity i
labirynty” ma charakter aktywizujący – czytelnik oprócz oglądania ilustracji i
czytania ich opisów zostaje zaangażowany w rozwiązywanie labiryntów. Dzięki
takiemu zabiegowi dziecko poznaje poprzez zabawę m.in. historię wojny
trojańskiej i wyprawy po złote runo albo 12 prac Heraklesa. Warto podkreślić,
że publikację doceniono poza Polską – w 2019 roku została wpisana na Listę
Białych Kruków (The White Ravens) tworzoną każdego roku przez Internationale
Jugendbibliothek w Monachium.
Nastoletni fani powieści
chętnie sięgną po znane na całym świecie serie książek autorstwa Ricka
Riordana: „Percy Jackson i bogowie olimpijscy”, „Olimpijscy herosi”, „Apollo i
Boskie Próby”, „Kroniki rodu Kane”. Ich bohaterami są współcześnie żyjący zwykli
nastolatkowie, którzy do pewnego momentu nie są świadomi swojego boskiego
pochodzenia. Kiedy w ich życiu dochodzi do przełomu, muszą mierzyć się nie
tylko z powolnym i trudnym odkrywaniem swojej tożsamości, ale i z zastępami
mitologicznych, niebezpiecznych stworzeń.
Olimpijscy bogowie pojawiają
się również w serii „Kto wypuścił bogów?”. W Polsce nakładem Wydawnictwa
Literackiego ukazały się dwa tomy, które aż kipią od wartkiej akcji oraz
absurdalnego humoru i wciągają od pierwszej strony! Brytyjska pisarka Maz Evans
uczyniła głównym bohaterem 12-letniego Elliota, który ma wystarczająco dużo
kłopotów na głowie, żeby nie mieć najmniejszej ochoty na wplątywanie się w
sprawy nieśmiertelnej Panny, członkini Rady Zodiakalnej oraz jej boskich
przyjaciół, którzy liczą na pomoc chłopca. Elliot będzie musiał rozwikłać
sprawę kamieni chaosu oraz odnaleźć uwolnionego nieświadomie więźnia numer
czterdzieści dwa.
W misji towarzyszyć mu będą bogowie, którzy mają się
całkiem dobrze w XXI wieku – wypoczywają na emeryturze lub są ciągle aktywni
zawodowo, będąc wykładowcami albo właścicielami firm, znają się na modowych
trendach i korzystają ze smartfonów marki Ibóg. Nastolatek przekona się
również, czy w dotyczącej go przepowiedni tkwi ziarno prawdy.
Inny charakter ma powieść „W
cieniu bohaterów” Nicholasa Bowlinga, której akcja rozgrywa się w starożytnym
Rzymie w okresie panowania Nerona. Jej bohaterem jest 14-letni Kadmos, który od
dziecka przebywa jako niewolnik w domu uczonego Gajusza. Chłopiec jest
wykształcony i dobrze traktowany, ale nie zna swojego pochodzenia. Pewnego dnia
okaże się, że Kadmos, nie z własnej woli, wyruszy na poszukiwanie złotego runa,
które zostało gdzieś ukryte po udanej wyprawie Argonautów. Jak widać, autor
książki nawiązuje do mitu o wyprawie Jazona i jego towarzyszy po złote runo
oraz do wiary mieszkańców starożytnej Grecji i Rzymu, że wśród nich żyli
potomkowie herosów.
Na koniec mamy również kilka
poleceń dla miłośników audiobooków: „Opowieści z zaczarowanego lasu. Mity
greckie” Nathaniela Hawthorne’a zyskały oprawę graficzną autorstwa Józefa
Wilkonia oraz ilustrację muzyczną w wykonaniu Macieja Rychłego.
Także obydwa wspomniane
wcześniej tytuły Grzegorza Kasdepkego zostały wydane w formie książek do
słuchania. Dzieciom spodobają się również „Najpiękniejsze mity greckie” znanego
twórcy literatury dziecięcej Dimitra Inkiowa.
Natomiast „Mitologia nordycka”
przeniesie odbiorcę do zupełnie innego kręgu kulturowego – dawni bogowie
skandynawscy, wśród których najbardziej znani są Thor, Odyn, Loki zostali barwnie
opisani przez Neila Gaimana.