Okiem Piątki: „Chlup i Chlap” Lajosa Ihásza

W ramach obchodów Roku Kultury Węgierskiej prezentujemy kolejny unikatowy egzemplarz ze zbiorów Piątki, wydany w 1958 roku. Autor zabiera nas na spotkanie z rodziną żab, która mieszka nad stawem otoczonym trzcinowym laskiem.

„Posłuchajcie moi mili,

Pośród trzcin i wodnych lilii,

w chłodnym stawie, w mokrej wodzie

żyje mnóstwo żabich rodzin.

Żab dorosłych sto tysięcy

i dzieciarni jeszcze więcej,

a w tym całym żabim tłumku

mieszka stary ród Kumkumków”.

Tak zaczyna się opowieść o mieszkającej nad stawem rodzinie żab. O dobre wychowanie licznej gromadki dba senior rodu, ale mimo wielu starań jeden z młodszych mieszkańców domu przysparza niestety mnóstwa kłopotów. Pora przedstawić braci bliźniaków. Chlup Kumkumek jest dobrze zorganizowany, wstaje o świcie i dba o kondycję fizyczną. Dobrze się uczy, chętnie pomaga innym, zawsze jest wesoły i grzeczny. Brat jest jego przeciwieństwem:

Chlap Kumkumek, kawał lenia,

wszystko robi od niechcenia,

wszystkim daje się we znaki,

ma już brzydki zwyczaj taki.

Nie odrabia szkolnych zadań.

„Po co uczyć się?” – powiada.

Patrzcie, patrzcie, ziewa tam,

wyleguje się niecnota,

a brat jego wstał o świcie,

na słoneczku mięśnie ćwiczy?

Wszyscy wiemy, że każda żaba jest doskonałym pływakiem. Ale nie Chlapek. Woda, skoki, nurkowanie? To zupełnie nie jest zajęcie dla niego. Próbuje różnych wykrętów: kaszel, katar, ból pleców, gorączka. Ale tata Kumkumek stosuje dość surowe metody wychowawcze i nie uznaje żadnych wykrętów. Podczas kolejnych lekcji pod czujnym okiem ojca, Chlup doskonali się w sztuce pływania. Chlap - znudzony słuchaniem rad, znika między trzcinami. Podziwiając piękną okolicę oddala się coraz bardziej i nie zauważa niebezpieczeństwa: „Och, och! Bocian! Gwałtu, biada! Wszak ten potwór żaby zjada”. Nie zastanawiając się długo, Chlap skacze do wody i mknie do domu jak torpeda! Niebezpieczeństwo stało się najlepszym nauczycielem – przezwyciężył strach i niechęć przed wodą. Szczęśliwy, że udało mu się umknąć bocianowi, postanawia od tej pory się zmienić. „Wnet wypełnia, to, co przyrzekł, grabi ścieżki, klomby strzyże, nikt w robocie go nie dogna, czyści klamki, myje okna. Wkrótce w domu, wejdź do środka, śladu kurzu nie napotkasz”.

Teraz odmieniony Chlap zobaczył, jak ciekawe i ważne są spotkania rodzinne i towarzyskie. Częściej uczestniczy w koncertach na polanie i śpiewa w żabim chórze. Doskonali się też w sztuce pływania i coraz częściej śni o tym, że zajmuje pierwsze miejsce na olimpiadzie.

Wierszowaną opowieść o przygodach rodu Kumkumków i wielkiej przemianie Chlapka zilustrował László Csajághy.